ΛΟΓΙΚΗ: ΤΟ ΑΠΟΛΛΩΝΙΟ ΦΩΣ (Ο ΘΕΙΟΣ ΛΟΓΟΣ). Μέρος 2.

O άνθρωπος έρχεται σε επαφή με τον φυσικό κόσμο με τις πέντε αισθήσεις του.Ύστερα η λογική επεξεργάζεται τις εντυπώσεις και τα συναισθήματα που γεννήθηκαν από αυτή την επαφή και τις ανάγει σε έννοιες ή διαννοήματα που με τον συσχετισμό τους δημιουργεί τις κρίσεις και τις ιδέες (συμπεράσματα).

Γιατί ιδέες δεν είναι τίποτα άλλο παρά ενωτικές γέφυρες ανάμεσα στις έννοιες που προέκυψαν από τα αισθητά δεδομένα.
Η νοητική αυτή επεξεργασία των δεδομένων της εμπειρίας ονομάζεται  "λογική λειτουργία".
Έτσι η λογική είναι  "ου μικρόν όργανον...προς τε γνώσιν και την κατά την φιλοσοφίαν φρόνησιν "(Τοπ.163 Β9).
Θα μπορούσαμε να πούμε πως η λογική είναι η βαρύτητα που σαν κεντρομόλος δύναμη μας κρατάει καρφωμένους στην σφαίρα του πνεύματος. Η τυπική Λογική ή  Στοιχειολογία, εξετάζει τις αρχές της νόησης και προϋποθέτει τη δύναμη της νόησης να παράγει εξελικτικά από ορισμένα δεδομένα νέες γνώσεις, αλλά και να κριτικάρει τα συμπεράσματά της με τα ίδια της τα μέσα αφού φυσικά υπάρχει σαν στέρεη βάση η σταθερότητα των φαινομένων του εξωτερικού κόσμου.

Η μεθοδολογία είναι απαραίτητο τμήμα της λογικής. Τούτο γίνεται φανερό από τους κύκλους των γνωσιολογικών προβλημάτων, από την τεχνική και τις αρχές, από το σύστημα και την οργάνωση της ύλης γενικά που σαν επιστήμη πραγματεύεται. Και είναι πολύ πλατύ και αξιόλογο αυτό το μεθοδευμένο υλικό.
Μερικοί βασικοί κύκλοι του π.χ. είναι : οι Έννοιες και οι λέξεις (πλάτος, βάθος και σχέσεις των εννοιών. Κατηγορίες και λογικά σύμβολα).  Οι Κρίσεις (προτάσεις κατηγορικές, υποθετικές, διαζευκτικές, αναλυτικές, συνθετικές, συμβολικές). Οι διαλογισμοί (άμεσοι-έμμεσοι, κατηγορικοί, υποθετικοί, διαζευκτικοί, παραγωγικοί-επαγωγικοί). Οι Παραλογισμοί. Οι Συμβολισμοί. Οι αρχές του Ορθού λόγου. Η Λογιστική. Η Προτασιακή συνάρτηση κ.α. Σπουδαία εξέλιξη της της Τυπικής Λογικής είναι η Μαθηματική Λογική, που χρησιμοποιώντας σύμβολα και τύπους βρίσκει τις διάφορες λογικές σχέσεις.

Τις βασικές λογικές αρχές ("θεμελιώδεις νόμοι της νοήσεως") που είναι καθολικές και απόλυτες, τις διατύπωσαν πριν από τον Αριστοτέλη (που τις ονομάζει "πρώτες αρχές ή αξιώματα") οι Ελεάτες: Παρμενίδης και Ζήνων, ο Δημόκριτος, επίσης ο Σωκράτης και ο Πλάτων κ.α. Οι αρχές αυτές είναι τέσσερις:
α) Η αρχή της ταυτότητας.
β) η αρχή της αντίφασης.
γ) η αρχή του αποκλειομένου τρίτου.
δ) Η αρχή του επαρκούς (αποχρώντος) λόγου.

Ο Δημόκριτος είναι ο συγγραφέας της πρώτης Ελληνικής πραγματείας περί Λογικής ("Κανόνες"  σε τρία βιβλία). Η Λογική του στρεφόταν εναντίον του σκεπτικισμού των Σοφιστών, του Ιδεαλισμού των Ελεατών και της Μεταφυσικής των Πυθαγορείων. Η Λογική του αναπτύχθηκε στη συνέχεια από την σχολή του Επίκουρου.
Ο Αριστοτέλης όμως ερεύνησε συστηματικά και επεξεργάστικε ολόκληρη την Λογική σαν επιστήμη, με τα σχετικά έργα του: Κατηγορίαι, Περί Ερμηνείας, Αναλυτικά πρότερα, Αναλυτικά ύστερα, Τοπικά και Περί σοφιστικών ελέγχων.
Σε αυτά τα έργα, οι μεταγενέστεροι έδωσαν το γενικό όνομα  "Όργανον", από την πιο πάνω φράση του, που χαρακτρίζει τη νέα αυτή επιστήμη (Τοπ. 163 Β9). Το όνομα Λογική ή Διαλεκτική οφείλεται στους Στωικούς.

Το κυριότερο μέρος της Τυπικής Λογικής για τις  "κατηγορικές κρίσεις", διατυπώθηκε για πρώτη φορά από τον Αριστοτέλη τόσο τέλεια, ώστε ο Κάντ είπε πως όλοι οι μεταγενέστεροι αιώνες τίποτε το ουσιαστικό δεν πρόσθεσαν, αλλά ούτε και η μελλοντική εξέλιξη της επιστήμης πρόκειται να προσθέσει κάτι το σημαντικό.
Αλλά και ο Γάλλος φιλόσοφος-μαθηματικός Descartes (1596-1650) που έδωσε νέα ώθηση στην επιστήμη της Λογικής (με το έργο του: "Λόγος περί της μεθόδου"), την ίδια γνώμη είχε.

[Συνεχίζεται...]

ΙΕΡΑ ΕΛΛΑΣ