Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2016

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ. Μέρος 7 (τελευταίο).


Είναι γνωστό, πως γενικά ο θεός της θρησκείας είναι ένα μορφοποιημένο συναισθηματικό και ηθικό αίτημα της  "θρησκευτικής συνείδησης" του ανθρώπου.

Ένα αίτημα πίστης που πηγάζει από τον ηθικό νόμο (την αρετή) και όχι από την θεωρητική νόηση (την γνώση), αφού βρίσκεται πέρα από το σύνολο του ορθού λόγου (absurdum κατά τον Tertallianus και "die Paralogismen" κατά τον Kant).

Η πίστη σε ένα προσωπικό όν, που είναι ανεξάρτητη από τους κανόνες της λογικής και της επιστήμης, αφού ο θεός είναι απρόσιτος στην ανθρώπινη διάνοια, γίνεται τελικά ένα βίωμα εσωτερικό.

Για αυτό και η θεολογία είναι η φιλοσοφία της πίστης και όχι η απόδειξη της πίστης στον θεό.

Συνακόλουθα και το θρησκευτικό δόγμα στηρίζει και συγκρατεί το μυστήριο, δεν το ερμηνεύει.


Αντίθετα ο θεός της φιλοσοφίας είναι διαφορετικός, τόσο στον χώρο της ιδεαλιστικής φιλοσοφίας όσο και στο χώρο της υλιστικής φιλοσοφίας.

Για τους ιδεαλιστές φιλοσόφους, θεός είναι μια λογική μεταφυσική αρχή, μια απρόσωπη ιδέα, μια συμπερασματική έννοια που προκύπτει από μια σειρά συλλογισμών και στηρίζεται στα πορίσματα της θεωρητικής σκέψης.

Στην υλιστική φιλοσοφία ο θεός ταυτίζεται με την φύση, το σύμπαν.


Δεν είναι κάτι το μεταφυσικό και υπερβατικό.


Ο θεός - φύση
είναι το υλικό εκείνο μέγεθος που ασκεί στον άνθρωπο κυριαρχική επιρροή και παίζει αποφασιστικό ρόλο στην ύπαρξή του.


Χωρίς αυτό το δυναμικό-υπαρκτό μέγεθος-φαινόμενο, η αρχή, η συντήρηση και η διαιώνηση της ζωής του ανθρώπου θάταν αδιανόητη.

Βασικά το περιεχόμενο της θρησκείας είναι  "σωτηριολογικό" ενώ της φιλοσοφίας  "γνωσιολογικό".


Άν στον θρησκευτικό χώρο κάθε γνώση περί θεού στηρίζεται κυρίως στην  "θεία" αποκάλυψη, στο φιλοσοφικό χώρο, μια τέτοια συμπερασματική ιδέα στηρίζεται αποκλειστικά στην "ανθρώπινη" ανακάλυψη.

Και πιο γενικά, "για έναν φιλόσοφο, δεν φτάνει να λέει πως ένα πράγμα έγινε με παράξενα μέσα, είναι καθήκον του να εξηγεί πως θα μπορούσε να έχει γίνει με φυσικά μέσα" μας λέει ο E.Condillac.


Για αυτό ένα βασικό έργο της φιλοσοφίας είναι να εκχερσώνει το έδαφος στο οποίο έχουν φυτρώσει τα αγκάθια των μύθων και των δεισιδαιμονιών και να το προσφέρει σαν ζωτικό χώρο στα ελεύθερα πνεύματα.

Και τούτο ακριβώς επισημαίνει ο D.Boenheffer με την φράση του "οπουδήποτε πλησιάζει ο άνθρωπος, υποχωρεί ο θεός".

Η Ελληνική φιλοσοφία, ιδιαίτερα "ανθρωποκεντρική" με τις ρίζες της στην  "φυσιοκρατική" φιλοσοφία της Ιωνίας, δεν ήταν ποτέ δυνατόν να συλλάβει και να ερμηνεύσει το  "θείον" σαν οντότητα προσωπική-ανθρωπόμορφη με όλα τα  "κατηγορήματα"  του χριστιανισμού, όσο κι αν φαίνεται σε μερικά συστήματα (πλατωνικός ιδεαλισμός) ότι προσεγγίζει τις χριστιανικές απόψεις.

Για την εξελιγμένη ελληνική φιλοσοφία των πρώτων μεταχριστιανικών χρόνων, ο θεός ήταν μια απρόσωπη, δυναμική κοσμική έννοια, άγνωστη αλλά υπαρκτή (σαν ιδεατή οντότητα) ξεχωριστή από το φυσικό Σύμπαν ή ταυτιζόταν με το άπειρο υλικό Σύμπαν σαν ενέργεια και εντελέχεια (ιδιότητες σύμφητες με την ύλη).


Ο Ευριπίδης (στις Τρωάδες 884-888) λέει:

Ζευ,
όστις ποτ΄ εί σύ, δυστόπαστος ειδέναι,
είτ΄ανάγκη φύσεως είτε νούς βροτών,
προσηυξάμην σε.

(Δία,

όποιος κι αν είσαι,
δυσκολομάντευτος για να γνωριστείς,
είτε είσαι η ανάγκη που συγκρατεί την φύση,
είτε είσαι η διάνοια των ανθρώπων,
σε σένα προσευχήθηκα).

Με την θρησκεία τους οι Έλληνες είχαν πετύχει την χρυσή τομή ανάμεσα στην έκφραση του θρησκευτικού τους συναισθήματος και στο πάθος τους για ελευθερία.

Είναι ιστορική η διαπίστωση, πως   

"άνθρωπος ονομάζεται η ύπαρξη που τοποθετεί πάνω από αυτή κάποιον θεό. Έλληνας ονομάζεται ο άνθρωπος που τοποθετεί πάνω από τους θεούς την ελευθερία"...


Ο Λίβινξτον στο βιβλίο του  "Το Ελληνικό πνεύμα και η σημασία του για μας"  γράφει πως :


"ο θεός των Ελλήνων ήταν πάρα πολύ δημιούργημα των των πιστών του και δεν μπορούσε να γίνει απόλυτος.


Ήταν ένας συνταγματικός μονάρχης, που οι υπηκοοί του δεν ξεχνούσαν ποτέ εντελώς ότι αυτοί τον έβαλαν στον θρόνο του.


Βασιλιάς τους στην θεωρία, στην πράξη ήταν ο αντιπρόσωπός τους, υποχρεωμένος να εκπληρώνει τις επιθυμίες τους.


Και ανάμεσα σε αυτές ήταν η επιθυμία τους να είναι ελεύθεροι...


Τούτη η ελευθερία η Ελληνική, μπόρεσε να μας δώσει μαθήματα ανεξηθρησκείας ίσαμε σήμερα.


Γιατί η Ελληνική σκέψη είναι τόσο ζωντανή όσο και η δική μας".


Τελικά ο θεός αυτός κατέληξε μια απρόσωπη δύναμη (Κλεάνθης) που όμως δεν δέσμευε καθόλου την ελευθερία του Έλληνα.

Για αυτό και η  "παρρησία" είναι γνώρισμά του, παρ΄ όλη την θρησκευτικότητά του...


Τέλος...

ΙΕΡΑ ΕΛΛΑΣ


Παρασκευή 12 Φεβρουαρίου 2016

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ. Μέρος 6


Είναι πολύ διαφωτιστική μια σύγκριση ανάμεσα στην θεότητα της αρχαίας ελληνικής θρησκείας και στο θεό του χριστιανισμού.

Και μιλάμε κυρίως για την ελληνική θρησκεία, γιατί αυτή ήταν περισσότερο διαποτισμένη από το ομηρικό πνεύμα και λιγότερο από τον φιλοσοφικό στοχασμό, που αρχίζει με την φυσική φιλοσοφία (κοσμολογία) των προσωκρατικών Ιώνων φιλοσόφων, διακόπτεται με τη σοφιστική και συνεχίζεται με την "ηθική" φιλοσοφία (ανθρωπολογία) των μετασωκρατικών φιλοσόφων.

Ο φιλοσοφικός αυτός στοχασμός που επιχείρησε απόμυθοποίηση της θρησκείας συχνά χαρακτηρίστηκε σαν  "άθεος".

Ας επισημάνουμε μερικούς χαρακτηριστικούς κόμβους :

A.  Οι Έλληνες θεοί δεν διατείνονται ότι έπλασαν τον κόσμο.

Η ελληνική θεότητα είναι μια ζωντανή έκφραση και παράσταση του σύμπαντος κόσμου.


Οι διάφορες επικράτειες των θεών του Ολύμπου αντιπροσωπεύουν τις πρωταρχικές πραγματικότητες της ύπαρξης και της ζωής.

Για αυτό η θεότητα δεν εμπνέει φόβο και τρόμο με την μυστηριώδη παντοδυναμία της αλλά ταυτίζεται ήρεμα με τη γνωστή φύση, που την εκφράζει και μάλιστα ποτέ δεν ξεπερνά τα όρια της φύσης.

Από την κοινή μητέρα την Γη, προέρχονται και οι αθάνατοι θεοί και το γένος των θνητών ανθρώπων  "Ομόθεν γεγάασι θεοί, θνητοί τ΄άνθρωποι", λέει ο Ησίοδος (Έργα και Ημέραι 108) και ο Πίνδαρος συμπληρώνει  "εν άνδρων, εν θεόν γένος εκ μιας πνέεμεν ματρός αμφότεροι".

-Ο χριστιανικός θεός είναι "ο κτίστης της κτίσεως".

ΒΗ ελληνική θεότητα βρίσκεται κάτω από την Ειμαρμένη,
δηλαδή την συμπαντική νομοτέλεια και τύχη, την αναγκαιότητα, την Μοίρα (Μόρον και Αϊσα), την Ανάγκη (Ανάγκα και θεοί πείθονται), την Δίκη, είναι ανίσχιρη απέναντι στη φθορά και τον θάνατο.

Για αυτό και δεν μπορούν να λυτρώσουν τον άνθρωπο.

Για αυτό και οι θεοί πειθαρχούν στην Μοίρα.

- Ο χριστιανικός θεός βρίσκεται πάνω από όλα και εξουσιάζει τον θάνατο.

Γ. Η κοσμική ύλη - για την ελληνική σκέψη - είναι  "αίδιος"  δηλαδή αιώνια, παντοτινή , άχρονη.

- Κατά την χριστιανική αντίληψη ο κόσμος δημιουργήθηκε από τον θεό  "εν χρόνω".

Δ. Η ελληνική θεότητα στέκεται σε μια - υπέροχη - απόσταση από τον άνθρωπο "θεός ανθρώποις ου μίγνυται" σαν τέλειο αγαθό είναι το "ακίνητον" (στατικό) κινούν και έλκον.

- Ο χριστιανικός θεός ενανθρωπίζεται και συναναστρέφεται τον άνθρωπο.

Ε. Οι ελληνικοί θεοί είναι αθάνατοι "αιέν εόντες" και ηθικοί στα μέτρα της φύσης που εκπροσωπούν γιατί και η φύση είναι αθάνατη και ποτέ οι εκδηλώσεις της δεν είναι ανήθικες.

Είναι νέοι και ωραίοι γιατί τέτοια είναι και η φύση στην πιο τέλεια μορφή της.

Είναι ατάραχοι, μακάριοι, παντογνώστες.

Ένα βασικό χαρακτηριστικό τους είναι πως από αυτούς απουσιάζει η ζηλοτυπία.

Δεν είναι ζηλόφθονοι - όπως οι θεοί της ανατολής - απέναντι σε άλλους θεούς και δεν αξιώνουν με νόμους και απειλές την αποκλειστική τους λατρεία.

Οι Δελφοί δέχονται όλες τις θεότητες των λαών χωρίς το πάθος της μισσαλοδοξίας.

Ζ. Στην ελληνική θρησκεία η σχέση θεού και ανθρώπου είναι μια σχέση μιας υψηλής και αγαθής δύναμης με έναν ελεύθερο άνθρωπο.

Ο Θέογνις λέει στον Δία : "Ζέυ φίλε θαυμάζω σε".

- Στη χριστιανική θρησκεία η σχέση θεού και ανθρώπου είναι σχέση κυρίου και δούλου.

Η. Η ελληνική θεότητα δεν θέτει σαν σκοπό στον άνθρωπο την άρνηση του παρόντος για να κερδίσει ένα καλύτερο μέλλον. 

Στην ελληνική σκέψη οι αρετές δεν έχουν μεταφυσικό αντίκρυσμα ( "μη δια φόβον αλλά για το δέον απέχεσθαι αμαρτημάτων" Δημόκριτος).

Οι έννοιες του άθλιου αμαρτωλού ανθρώπου, του ταπεινού μετανοούντος και αυτοσυντριβόμενου μπροστά στον θεό, δεν υπάρχουν.

Η επιθυμία για απόλαυση και δύναμη θεωρείται  "φυσική" κι ότι είναι φυσικό είναι ενάρετο, αφού πρώτα το ρυθμίσει με γνώμονα την κοινωνική συμβίωση, ο νόμος.

 "Μηδέν τε είναι φύσει δίκαιον ή καλόν ή αισχρόν, αλλά νόμω και έθει" Μελέαγρος (Διογ. Λαερτ. ΙΙ 93).

Αιτία του σφάλματος είναι η άγνοια του καλύτερου ( "αμαρτίης αιτίη : η αμαθίη του κρέσσονος" Δημόκριτος) και η γνώση λυτρώνει.

Στους Έλληνες το αίσθημα της χριστιανικής  "αμαρτίας" δεν υπάρχει.

Σαν αμαρτία θεωρούν την αστοχία, την ατέλεια, το λογικό λάθος και για αυτά τα πράγματα η τύψη (μεταφυσικού τύπου) είναι απαράδεκτη.

Μια νέα προσπάθεια βασισμένη στη γνώση και την εμπειρία θα ξεπεράσει και θα επανορθώσει το αμάρτημα.

- Ενώ στον χριστιανισμό η  "αμαρτία" έχει το χαρακτήρα του εφιαλτικού, του ανεπανόρθωτου, της ψυχικής απώλειας, εκτός κι αν η θεία χάρη βοηθήσει τον μετανοούντα.

Θ. Η θεότητα στους Έλληνες γίνεται κατανοητή με τον Λόγο.

Οι θεοί κατά τον Επίκουρο είναι  "Λόγω θεωρητοί".

- Ενώ στο χριστιανισμό η θεότητα δεν ελέγχεται από το Λόγο.

"Η θεολογική επιστήμη μη έχουσα έργον, την απόδειξιν και την δικαίωσιν των αληθειών της πίστεως, δεν στηρίζει την πίστιν, αλλά στηρίζεται υπ΄αυτής. 
Η θεολογία δεν είναι δυνατόν να μεταβάλη τας υπέρ λόγον αληθείας της πίστεως, εις αληθείας του λόγου, διό και ο πλέον βαθυστόχαστος επιστήμων Θεολόγος, δεν διαφέρει κατά την πίστιν του απλού πιστού, τουναντίον υστερεί κατά πολύ εκείνου, οσάκις δε διακρίνεται δια την προσωπικήν του πίστιν. 
Η σφαλερά αντίληψις, καθ΄ήν η θεολογική έρευνα μεταβάλλει εν μέρει ή εν συνόλω την πίστιν εις γνώσιν προσβάλλει την ακλόνητον βάσιν της Εκκλησίας : την πίστιν"
(Μ. Σιώτης : Ελληνική διανόησις και χριστιανική πίστις. 1971, σελ. 69).

Ι. Η ελληνική θεότητα δεν μεριμνά για την αθανασία της ψυχής των ανθρώπων.


Ο Όμηρος θεωρεί τις ψυχές των νεκρών σκιές αξιοθρήνητες.

Ο Αχιλλέας λέει : "Κάλλιο στη γης να ξενοδούλευα ξωμάχος, παρά ολωνών εδώ των άψυχων νεκρών ο ρήγας νάμαι". ΟΔ. λ 488-491.

Η σκιά του Πάτροκλου δηλώνει πως μετά την ταφή δεν θα ξανάρθει ποτέ πίσω.

Και ο Θέογνις λέει πως : "μέσα στη γη θα αναπαυθώ σαν μια άφωνη πέτρα".

Ο Ευριπίδης λέει : "Κατθανών δε πας ανήρ γη και σκιά το μηδέν ειςουδέν ρέπει" ( αποσπ. 536).

Και ο Πίνδαρος : "Θνατά θνατοίσι πρέπει" (Ίσθμ. Ε, 12).

- Αντίθετα, ο χριστιανικός θεός εγγυάται ο ίδιος (με την ανάστασή του) την αθανασία της ψυχής των ανθρώπων.

Κ. Η ματαθανάτια αμοιβή ή τιμωρία των ανθρώπων σε παράδεισο ή κόλαση, είναι μια ιδέα που δεν βρίσκει απήχηση στους Έλληνες. 

Ακόμα και ο Πλάτων την ειρωνεύεται (Πολιτεία 363, 387).


- Στο χριστιανισμό η ιδέα αυτή είναι βασικό δόγμα.

[Συνεχίζεται...]


ΙΕΡΑ ΕΛΛΑΣ

Τετάρτη 10 Φεβρουαρίου 2016

ΕΡΜΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ, ΘΩΘ ΤΩΝ ΑΙΓΥΠΤΙΩΝ, ΕΡΜΗΣ Ο ΤΡΙΣΜΕΓΙΣΤΟΣ ΤΩΝ ΔΥΟ ΛΑΩΝ. ΚΟΙΝΕΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ ΚΑΙ ΚΟΣΜΟΓΟΝΙΑ



Είναι γεγονός ότι αν κάποιος θελήσει να μπει στο λαβύρινθο της ελληνικής μυθολογίας και εκείνης της γενέθλιας γης των μελών του Συνδέσμου μας, της Αιγύπτου και να περπατήσει στους δαιδαλώδεις διαδρόμους της, θα διαπιστώσει πως η σχέση των Ελλήνων με τους Αιγυπτίους χάνεται στα βάθη των χιλιετιών μέχρις εκείνων της προϊστορίας. Ιδιαίτερα αν επιμερίσει τη μελέτη στις θεολογικές και κοσμολογικές δοξασίες τους θα ανακαλύψει πάμπολλα κοινά στοιχεία.



Κεφαλή του Άμμωνα Δία -Χαλκιδική

Ασφαλώς θα σας έτυχε να διαβάσετε ή να ακούσετε πολλά γι' αυτή τη σχέση. Γι' αυτό δεν θα σας κουράσω με επαναλήψεις. Ενδεικτικά μόνον θα αναφερθώ στο χώρο της θεολογίας, υπενθυμίζοντάς σας ότι από τους αρχαϊκούς χρόνους ο Αμμων ήταν ήδη γνωστός στην Ελλάδα ως Αμμων Ζευς και διέθετε δικούς του ναούς, όπως αυτοί που ανακαλύφθηκαν στον Ωρωπό και στο Γύθειο. Αλλά και ή Ίσιδα, της οποίας αρχαίος ναός αποκαλύφθηκε πρόσφατα στην περιοχή της Νέας Μάκρης.


Ιερό των Αιγυπτίων θεών ,δεξιά η Ίσιδα -Δήμητρα  -Μαραθώνας


 Και δεν είναι μόνον αυτά, δεδομένου ότι στα κυριότερα ελληνικά μουσεία μπορεί κανείς να δει αγάλματα αιγυπτιακών θεοτήτων, πράγμα που αποτελεί ένδειξη κοινών θρησκευτικών πεποιθήσεων.

Ιδιαίτερα κατά την εποχή των Πτολεμαίων στην Αίγυπτο, στην οποία θα αναφερθούμε στη συνέχεια, η σχέση αυτή των δύο λαών οδήγησε στην προσπάθεια ταύτισης θεοτήτων του αιγυπτιακού πανθέου με θεότητες των Ελλήνων. Κι αυτή είναι γνωστή ως "θρησκευτικός συγκρητισμός".

Θα αναφερθώ σε μια μορφή του αιγυπτιακού πανθέου, από τις λιγότερο γνωστές στον πολύ κόσμο, αλλά πασίγνωστη στους εσωτεριστές και τους ιστορικούς, τον Θωθ ή Τεούχ και τον Ολύμπιο Ερμή του ελληνικού Δωδεκαθέου. Κι αυτό γιατί από τις δύο αυτές θεότητες προέκυψε μια μορφή που δεν ήταν ούτε ο Θωθ ούτε ο Ολύμπιος Ερμής. Ήταν ένας συγκερασμός των δύο. Και σ' αυτή τη νέα μορφή δόθηκε το όνομα Ερμής ο Τρισμέγιστος.


Φαραωνικό κόσμημα που βρέθηκε στην Αίγυπτο θεωρείται ότι κατασκευάστηκε  το 3000 π.Χ και είναι από Μετεωρίτη



Υποστηρίζεται μάλιστα από πολλούς ερευνητές ότι ονομάσθηκε Τρισμέγιστος διότι κατείχε τα τρία μέρη της κοσμικής σοφίας. Δηλαδή της αστρολογίας, που θεωρείται ότι αναφέρεται στη σελήνη. Της Αλχημείας, που αποδίδεται στον ήλιο. Και της Θεουργίας, που πίστευαν, όπως θα πούμε πιο κάτω, ότι σχετίζεται με τους αστέρες. Αυτή η ταύτιση των δύο θεοτήτων σε μια μορφή, ανέδειξε μάλιστα ένα κυρίαρχο θρησκευτικό φιλοσοφικό και πρακτικό ρεύμα, πού ο απόηχός του φτάνει μέχρι τη σύγχρονη εποχή.



Ο Ερμής Τρισμέγιστος με τρεις κεφαλές σε ανάγλυφο από την αρχαιότητα /

Πρέπει, ξεκινώντας την αναφορά μας στις δύο αυτές θεότητες να τονίσουμε ότι στις αρχέγονες περιόδους του αιγυπτιακού πολιτισμού θεωρούσαν τον Θωθ θεό της Σελήνης και από το σεληνιακό συσχετισμό του δέχονταν ότι αντλεί την πολυμορφία του, καθώς εκφράζεται με πολλά και διαφορετικά πρόσωπα. Στην πραγματικότητα, όσα αναφέρονται σ' αυτόν έχουν τις ρίζες τους στο ότι οι φάσεις της Σελήνης ήσαν τόσο σημαντικές για τους ρυθμούς της αιγυπτιακής ζωής, ώστε ο Θωθ να θεωρηθεί αρχή της κοσμικής τάξης.


Ο Θώθ  ως Πίθηκος Μπαμπουίνος αιγυπτιακό άγαλμα  -Μουσείο του Λούβρου

Τον θεωρούσαν κύριο της Γνώσης όλων των Επιστημών και προσωποποίηση της κατανόησης και της λογικής. Και πίστευαν ότι εκείνος ήταν που οδηγούσε το νεκρό στο βασίλειο των θεών για να ακολουθήσει η κρίση της ψυχής του.
Ο Θωθ, εμφανίζεται επίσης σε άλλους μύθους σαν βασιλιάς και αρχιερέας της μυθικής Ατλαντίδος και ιδρυτής της πρώτης αποικίας της χαμένης ηπείρου στην Αίγυπτο. την οποία κυβέρνησε επί αιώνες, υπερβαίνοντας σε χρόνο τη διάρκεια της ζωής των ανθρώπων.



Θωθ αριστερά και Σεσχάτ δεξιά - Ο Θωθ θεωρήθηκε  γραφέας των θεών, όπου κρατούσε μια μεγάλη βιβλιοθήκη με παπύρους, στην οποία  τον  βοηθούσε μία από τις συζύγους του, η Seshat (η θεά της γραφής)  Επίσης συνδέθηκε με τους Αιγυπτίους με την ομιλία, τη λογοτεχνία, τις τέχνες, τη μάθηση. Ο ίδιος, επίσης, ήταν ένας καταμετρητής και εγγραφής του χρόνου.Πολλοί αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι Seshat εφηύρε τη γραφή, ενώ Θωθ την δίδαξε  στην ανθρωπότητα. Ήταν γνωστή ως «κυρία της Βουλής των Βιβλίων», υποδεικνύοντας ότι πήρε επίσης τη φροντίδα της βιβλιοθήκης του Θωθ με τα  ξόρκια και τα ειλητάρια.Άλλοτε λοιπόν ο Θωθ εμφανίζεται σαν θεότητα των Αιγυπτίων και άλλοτε αμφισβητείται η ύπαρξή του και υποστηρίζεται, ότι όσα αποδίδονται σ' αυτόν, αποτελούσαν διδαχές του ιερατείου.

Από αριστερά Ερμής ,Διόνυσος, Δήμητρα ,Άρης από μετόπη του Παρθενώνα -Κλεμμένο και βρίσκεται τώρα στο Βρετ Μουσείο



Ο ΟΛΥΜΠΙΟΣ ΕΡΜΗΣ


Ο Κικέρων, ένας από τους μεγαλύτερους Λατίνους ρήτορες και συγγραφείς, υποστήριξε ότι ο Ολύμπιος Ερμής είναι εκείνος που δίδαξε στους Αιγυπτίους τους νόμους και το αλφάβητό τους και αναφέρει επί λέξει "είναι εκείνος που οι Αιγύπτιοι αποκαλούν Θωθ". Την άποψη αυτή δέχεται και ο Έλληνας γραμματικός από τη Μακεδονία Ιωάννης Στοβαίος, που έγραψε την ανθολογία της ελληνικής γραμματείας τον 5ο αιώνα μ. Χ.


Η καταγωγή του Ολύμπιου Ερμή, από την άλλη μεριά, είναι πολύ μακρινή και συνδέεται με την προϊστορική Ελλάδα, καθώς υπάρχουν στοιχεία που μαρτυρούν ότι η πίστη στην ύπαρξή του ήταν διαδεδομένη στην προμινωική Κρήτη και σε άλλες περιοχές της αρχαίας Ελλάδας. Ορισμένοι μάλιστα τον συνδέουν με τα Καβείρια μυστήρια, τα πιο αρχέγονα μυστήρια της ελληνικής επικράτειας. Θα σας θυμίζω ακόμη ότι θεωρείται ο πρώτος δάσκαλος του ανθρώπινου γένους, καθώς πιστευόταν ότι εισήγαγε τα γράμματα και τις επιστήμες στην ανθρωπότητα. Μάλιστα η λέξη ερμηνεία προέρχεται από το όνομά του και αρχικά σήμαινε την σε βάθος γνώση.

Οι ιδιότητες όμως που κυρίαρχα του απέδιδαν ήσαν εκείνη του αγγελιοφόρου των θεών και του προστάτη του εμπορίου, καθώς πίστευαν ότι αυτός γνώρισε στην ανθρωπότητα τα μέτρα και τα σταθμά. Κι ακόμη πρέσβευαν ότι αυτός οδηγούσε τις ψυχές των νεκρών στον ’δη, όπως και ο Θωθ.



Αμφίπολη Λόφος «Καστά» Ο ψυχοπομπός Ερμής

Μεγάλο μέρος των ερευνητών τοποθετεί την εμφάνισή του στο ελληνικό πάνθεο στην ένατη προ Χριστού χιλιετία. Υπάρχουν όμως και ορισμένοι μελετητές, που δέχονται παρουσία του γύρω στο 25.000 π.Χ. και διατείνονται ότι διετέλεσε αντιβασιλέας του Κρόνου στην Αίγυπτο και δάσκαλος του Οσίριδος και της Ισιδος. Πίστευαν εξ άλλου ότι χρησιμοποιούσε για τις δραστηριότητες του τη σκοτεινή νύχτα γι' αυτό και εμφανίζεται επίσης ως σεληνιακός θεός.

Ο Θωθ κρατώντας την έννοια της γραφής συνοδεύει μορφή πιθανά βασιλική ως ψυχοπομπός  δεξιά κάτω με σκούρο ιερογλυφικό το πτηνό Ίβις που αναφέρεται και στον θεό Θώθ που έχει και κεφαλή Ίβιδος


Ο Ερμής συνοδεύει μια νεκρή γυναίκα στον κάτω Κόσμο αριστερά του ο βαρκάρης Χάροντας ,παντού υπάρχουν ψυχές  που πετούν στην σκηνή του δρώμενου  (αττική λήκυθος 450 π.Χ.)

Σημειώστε ότι ο Κικέρων, ένας από τους μεγαλύτερους Λατίνους ρήτορες και συγγραφείς, υποστήριξε ότι ο Ολύμπιος Ερμής είναι εκείνος που δίδαξε στους Αιγυπτίους τους νόμους και το αλφάβητό τους και αναφέρει επί λέξει "είναι εκείνος που οι Αιγύπτιοι αποκαλούν Θωθ". Την άποψη αυτή δέχεται και ο Έλληνας γραμματικός από τη Μακεδονία Ιωάννης Στοβαίος, που έγραψε την ανθολογία της ελληνικής γραμματείας τον 5ο αιώνα μ. Χ.

Ιστορικοί, αρχαιολόγοι, θρησκευτικοί ηγέτες και γενικά άνθρωποι της διανοήσεως έχουν δημοσιεύσει πληθώρα πραγματειών και μας κληροδότησαν αμύθητο πλούτο στοιχείων γι' αυτές τις δύο μορφές. Μάλιστα στη ρωσική ακαδημία γίνεται δεκτό ότι:
"Ο Ερμής είναι ένα συμβολικό όνομα που αντιπροσωπεύει συγχρόνως έναν θεό και έναν άνθρωπο. Ως άνθρωπος είναι ένας μεγάλος μύστης, θεματοφύλακας απόκρυφων παραδόσεων, που οι Έλληνες μαθητές των Αιγυπτίων, τον ονόμαζαν Τρισμέγιστο".



ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΤΟΛΕΜΑΙΩΝ


Ας έρθουμε τώρα στην άκρως ενδιαφέρουσα περίοδο των ελληνιστικών χρόνων και ειδικότερα εκείνη της βασιλείας του Πτολεμαίου του Σωτήρα (305-283 π.Χ) στην Αίγυπτο. Αυτή την περίοδο ξεκινά μια προσπάθεια να ενοποιηθεί η αιγυπτιακή θρησκεία με τη θρησκεία των Ελλήνων κυβερνητών.
 Η πολιτική του Πτολεμαίου αποσκοπούσε στο να βρεθούν θεότητες που θα ενέπνεαν το σεβασμό και στις δύο εθνότητες. Σας είναι γνωστή η ιστορία με τον Σέραπη. Τότε οι δύο θεότητες, ο Θωθ και ο Ερμής ταυτίζονται από τους Έλληνες και τους Αιγυπτίους σε μια μορφή, τον Ερμή τον Τρισμέγιστο.
Δημιουργείται έτσι ένας σαγηνευτικός μύθος που εμφανίζει τον Ερμή τον Τρισμέγιστο αρχικά σαν Ατλάντειο βασιλέα και αρχιερέα, μέγα μύστη και τέλος σαν θεό. Οι χρονολογικές αναφορές του Αιγύπτιου αρχιερέα και ιστορικού του 3ου π. Χ. αιώνα Μανέθωνα, που έγραψε την ιστορία της Αιγύπτου στα ελληνικά, τοποθετούν τον Ερμή τον Τρισμέγιστο στην εποχή των θεών. Δηλαδή κατά την Ανώτερη Παλαιολιθική Εποχή, κατά την οποία, έχουμε και τις πρώτες ουσιαστικές ενδείξεις για την ύπαρξη κοινής κατά περιοχές πίστης, που επικεντρώνεται στο υπερφυσικό και στην μαγεία.


Ερμής και Θωθ

Το αιγυπτιακό ιερατείο απέδιδε σ' αυτόν πολλές από τις ιερές γραφές, ανάμεσα στις οποίες συγκαταλέγεται η Βίβλος των Αναπνοών, ένα τμήμα της Βίβλου των Νεκρών, ο Σμαράγδινος Πίνακας και το Κυμβάλιο, που πρωτοεμφανίσθηκε σε έντυπη μορφή το 1907. Μια πραγματεία, που στο μεγαλύτερο μέρος της είναι αποδεκτή και από τη σύγχρονη επιστήμη.

Υπήρξε λοιπόν και στους δύο λαούς η μορφή του Θωθ - Ερμού ως σύμβολο της θείας διάνοιας, " ζων λόγος" και "ενσαρκωμένη σκέψη ". Κι αυτό έφτασε μέχρι τις μέρες μας, δεδομένου ότι στην Εσωτερική Παράδοση ο Ερμής συμβολίζει το Λόγο, ως σχέση που υπάρχει στο σύνολο όλων των δυνάμεων στο Σύμπαν. Αλλά οι προσεγγίσεις του έργου του Ερμού του Τρισμέγιστου από τους εσωτεριστές δεν είναι του παρόντος. Αυτό, έστω κι αν γινόταν επιγραμματικά, θα απαιτούσε ολόκληρη σειρά ημερίδων.


Δεξιά ο θεός Θωθ Στην τέχνη, ο Θωθ  συνήθως απεικονίζεται με το κεφάλι του πουλιού  ἶβις , και την καμπύλη του ράμφος προς τα κάτω  της ίβιδος  το  οποίο μοιάζει με την ημισέληνο

Σ' αυτούς τους χρόνους, λοιπόν, ο Ερμής ο Τρισμέγιστος, πολύ προ του φαραώ Αχενατόν, συλλαμβάνει την ιδέα της ύπαρξης ενός Νου - Θεού, δημιουργού και κυβερνήτη του Σύμπαντος. Στα έργα του εμφανίζεται να έχει ένα νοερό διάλογο με το Δημιουργό, ο οποίος, κατά το μύθο, του αποκάλυψε τη φύση της δημιουργίας στη μεγαλειώδη έκτασή της.

Ειδικότερα, σε κείμενο του Ερμού του Τρισμεγίστου που είναι γνωστό ως Σμαράγδινος Πίνακας, αναφέρεται επί λέξει:
" Και αφού μου είπε αυτά (εννοεί τον Δημιουργό) αναμείχθηκε με τις δυνάμεις. Και εγώ, αφού ευχαρίστησα και ευλόγησα τον Πατέρα των όλων, πήρα την άδεια να φύγω, αφού ενδυναμώθηκα και διδάχτηκα την φύση του Παντός και το υπέροχο όραμα".

Γίνεται μάλιστα δεκτό από ορισμένους ότι η σοφία και οι διδαχές του εξάπλωσαν τη φήμη του και πέρα από την αφρικανική ήπειρο και σύμφωνα με κάποιες καταγραφές και στη Νότια και Κεντρική Αμερική. Εδώ είναι σαφές ότι επιχειρείται συσχετισμός των Ίνκας και των Μάγιας, ως αποδεκτών των ερμητικών παραδοχών. Και ο μύθος συμπληρώνεται με την αναφορά ότι όταν έφτασε το τέλος της γήινης παρουσίας του, ανήγειρε τη Μεγάλη Πυραμίδα, το ταφικό μνημείο του Χέοπος, το μόνο σωζόμενο από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου, πάνω από την είσοδο των Μεγάλων Αιθουσών του Αμενέτ, που οι Έλληνες ονόμασαν Αμένθη.

Προστίθεται ότι τοποθέτησε στη Μεγάλη Πυραμίδα τα αρχεία του. Όρισε ως φύλακες των μυστικών εξελιγμένα άτομα της φυλής του και οι απόγονοι τους έγιναν ιερείς της πυραμίδας ενώ ο ίδιος θεοποιήθηκε από τους επιγενόμενους.


Αίγυπτος, Ο Θωθ σε σκάλισμα

Θα κάνουμε τώρα μια ενδιαφέρουσα παρένθεση.
Με το όνομα Αμενέτ οι αρχαίοι Αιγύπτιοι αποκαλούσαν ένα μυστικό χώρο κατοικίας των νεκρών, απρόσιτο στον κόσμο των ζωντανών, που πίστευαν πως υπήρχε άλλοτε κάτω από τη γη, όπως στην περίπτωση της νεκρόπολης της Γκίζας και άλλοτε στους ουρανούς.
Αξίζει να θυμίσουμε ότι στην Μεγάλη Πυραμίδα δεν βρέθηκε η σαρκοφάγος του Χέοπα και στις μέρες μας ερευνάται ένας χώρος μέσα σ' αυτήν, στον οποίο πιθανολογείται ότι φυλάσσονται τα αρχεία της ανθρώπινης ιστορίας εποχών ακόμη και προ της Ατλαντίδος.
Σημειώστε ότι πολλές από τις καταγραφές ελέγχονται για την ακρίβειά τους, δεδομένου ότι υπάρχει χρονολογική σύγχυση και κάποτε αίρονται από τις σύγχρονες επιστημονικές διαπιστώσεις. Οπωσδήποτε όμως είναι ενδεικτικές της προσπάθειας για ιστορική τεκμηρίωση του μύθου.
Ας επιστρέψουμε τώρα στον Ερμή τον Τρισμέγιστο.


Ο Θωθ σε μορφή μπαμπουίνου  σε ένα Αιγυπτιακό αγαλματίδιο.

Κατά τις αναφορές του Στοβαίου και όχι μόνον, ο Ερμής ο Τρισμέγιστος είχε γράψει 42 βιβλία, εκ των οποίων τα 6 αφορούν τις ιατρικές του γνώσεις ενώ τα υπόλοιπα 36 είναι φιλοσοφικού και κοσμολογικού περιεχομένου. Τα βιβλία αυτά, πάντα κατά τους ισχυρισμούς του Στοβαίου, ήσαν γραμμένα στην ιερογλυφική γραφή και κρυμμένα στους αιγυπτιακούς ναούς και στις πυραμίδες.

Τα κυριότερα από τα έργα αυτά είναι ο Σμαράγδινος Πίνακας, που σύμφωνα με άλλες καταγραφές, βρέθηκε στον τάφο του Ερμού του Τρισμέγιστου και το άλλο είναι οι 7 Νόμοι που καθορίζουν τα πάντα: Τον Κόσμο, τους Ανθρώπους, τη Φύση. Το έργο αυτό έγινε γνωστό, όπως σας είπα, πρόσφατα ως Κυμβαλίων ή Κυμβάλιο.

Αυτές οι διδασκαλίες ήσαν άγνωστες στους πολλούς για αιώνες. Υπήρχαν όμως μύστες που διατήρησαν μεγάλο μέρος της διδασκαλίας του Ερμού, τη διαφύλαξαν και τη μετέφεραν από γενιά σε γενιά. Σημαντικό μέρος των έργων αναφέρεται στη Δημιουργία, στην ενότητα των πάντων.
Τα κείμενα αυτά, σύμφωνα με κάποιες αναφορές, βρέθηκαν από τον αρχιερέα των ναών της Αθηνάς και του Ποσειδώνα στην αρχαία Αθήνα, τον Βούτη, γιο του βασιλιά της Αττικής Πανδίονα. Αυτός, κατά το μύθο, ακολούθησε τον βασιλιά της Κρήτης Μίνωα στην Αίγυπτο και τα μετέφρασε από την ιερογλυφική γραφή. Σύμφωνα όμως με άλλες πληροφορίες βρέθηκαν από τον νεοπυθαγόρειο φιλόσοφο του 1ου π. Χ. αιώνα, τον Απολλώνιο τον Τυανέα και άλλοι αποδίδουν την εύρεσή τους στον Αλέξανδρο.

Έτσι, από το όνομά του, προέκυψε ο Ερμητισμός, ως πρακτική αλλά και ως διανοητικό κίνημα κοινωνικών τάξεων της κατεχόμενης από τους Ρωμαίους Αιγύπτου, το οποίο διαδόθηκε ευρύτατα στην Ανατολή κατά τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες.

Κατά την ελληνιστική και τη ρωμαϊκή εποχή οι διδασκαλίες του Ερμή του Τρισμέγιστου εξελληνίστηκαν λόγω της επιρροής των στωικών και των νεοπλατωνικών και απέκτησαν έναν λιγότερο πρακτικό και πιο φιλοσοφικό χαρακτήρα, επικεντρωμένο στο μυστικισμό και την αλχημεία, ως οδό για τη θεουργία. Δηλαδή "την ενσυνείδητη συμμετοχή του ανθρώπου στο Θείο Έργο".

Οι Έλληνες που είχαν σπουδάσει στην Αίγυπτο, ήσαν γνώστες των γραπτών του Ερμή του Τρισμέγιστου, ιδιαίτερα εκείνων που αφορούν στα μυστήρια και στη θεουργία, αλλά δε μιλούσαν ανοικτά για αυτά, τηρώντας όρκους μυστικότητας.
Έχει μάλιστα διατυπωθεί η άποψη ότι ο Ερμής, ως Ατλάντειος βασιλιάς, γνώριζε καλά τα καταστροφικά αποτελέσματα που είχε για την τότε ανθρωπότητα η ανεξέλεγκτη διασπορά των μυστηρίων. Μια διασπορά που σύμφωνα με κάποιους συγγραφείς, οδήγησε στην καταστροφή της Ατλαντίδος και έδωσε εντολή στους μαθητές του να τηρούν απόλυτη σιγή για τα μυστικά της φύσης και τα "Θεϊκά μυστήρια ".
Θα σας θυμίσω τώρα ότι από τους προϊστορικούς χρόνους η γνώση είχε έντονο χρώμα αποκρυφισμού, καθώς ήταν κτήμα λίγων μυημένων. Αυτό είναι εμφανές και στην αρχέγονη παραδοχή για την τοποθέτηση και φρούρηση των αρχείων του Ερμή στην Μεγάλη Πυραμίδα.

Ο Μανέθων, σημειώστε, υποστηρίζει ότι τα βιβλία του Ερμή του Τρισμέγιστου αντέγραψε ο
Μωυσής, ο οποίος σύμφωνα με την Βίβλο, μεγάλωσε μέσα στην βασιλική οικογένεια της Αιγύπτου, ήταν αρχιερέας του Όσιρη και μυημένος στα αρχαία αιγυπτιακά μυστήρια. Ορισμένοι σύγχρονοι ερευνητές μάλιστα ισχυρίζονται ότι ο Μωυσής έζησε την εποχή που Φαραώ ήταν ο Αχενατόν, ο οποίος είχε επιβάλει τον μονοθεϊσμό στην Αίγυπτο γύρω στο 1300 πΧ.

Αντιγραφή των ερμητικών κειμένων αποδίδεται και σε άλλες μεγάλες θρησκευτικές μορφές, όπως από τον Ζαρατούστρα των Περσών, ιδρυτή του Ζωροαστρισμού, τον Λάο Τσε των Κινέζων, ιδρυτή του Ταοϊσμού, τον Ορφέα των Ελλήνων και άλλους. Και για το λόγο αυτό διαπιστώνουμε κοινά στοιχεία στις θρησκευτικές παραδοχές πολλών λαών.

Τα ερμητικά κείμενα, στα χρόνια του ιδρυτή της δυναστείας των Πτολεμαίων, είχαν συγκεντρωθεί στη Βιβλιοθήκη της Αλεξανδρείας. Αλλά ένα μεγάλο μέρος τους καταστράφηκε κυρίως κατά την περίοδο της ρωμαϊκής κατοχής.
Το τελειωτικό χτύπημα σ΄ αυτό το Ναό της Γνώσης επήλθε επί αυτοκράτορος Θεοδοσίου, το 391 μ. Χ. όταν η βιβλιοθήκη καταστράφηκε κατ' εντολήν του τότε αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας Θεόφιλου.
Υπήρξαν όμως φωτισμένες προσωπικότητες του χριστιανικού και αργότερα του αραβικού κόσμου που κατάφεραν να διασώσουν ένα σημαντικό μέρος από τον πλούτο της βιβλιοθήκης του Πτολεμαίου. Και ανάμεσα σ' αυτά και ορισμένα ερμητικά κείμενα, όπως ο Σμαράγδινος Πίνακας και το Κυμβάλιο.

Έτσι, ο αποκρυφισμός, κύριο χαρακτηριστικό των έργων του Ερμού του Τρισμεγίστου, μεταφέρθηκε από τους Αραβες, μαζί με τους θησαυρούς της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, στη Δύση και εμφανίζεται εντονότερος κατά το Μεσαίωνα.
Τότε, όμως, καθώς γνωρίζετε, ο θρησκευτικός φανατισμός και ο σκοταδισμός θεωρούσε ως αποκυήματα του διαβόλου πολλά μεταρρυθμιστικά κινήματα. Χαρακτηριστικά αναφέρω εκείνο του Ιταλού φιλόσοφου Τζιορντάνο Μπρούνο, αλλά και το Ροδοσταυρικό του 17ου αιώνα, τα οποία υπήρξαν πρόδρομοι του Διαφωτισμού. Οι εκφραστές αυτού του σκοταδισμού απέδιδαν κάθε επιστημονική ανακάλυψη, σε σατανικές δυνάμεις γι' αυτό οι πρωτεργάτες της ερευνούσαν κρυπτόμενοι, δεδομένου ότι όσοι αποκαλύπτονταν, χαρακτηρίζονταν μάγοι και τους έκαιγαν στις πυρές της Ιεράς Εξέτασης, όπως έγινε με τον Τζιορντάνο Μπρούνο.

Σάββατο 6 Φεβρουαρίου 2016

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ. Μέρος 5




Επικουρισμός.

Ο Επικουρισμός σαν θεωρία της  "ηδονιστικής τελολογίας" ξεκινάει από τον Αρίστιππο τον Κυρηναίο (435-255 Κυρηναϊκή Σχολή) και κορυφώνεται στον Επίκουρο που το 306 π.χ. ιδρύει τη  δική του Σχολή τον  "Κήπο".

Συνεχιστής του υπήρξε ο Μητρόδωρος και ο καλύτερος οπαδός του ο λατίνος ποιητής Λουκρήτιος (ποίημα: De retum natura). 

Η φιλοσοφία του Επίκουρου επηρέασε πολύ ακόμα και χριστιανούς διανοούμενους, ώστε έκανε τον Αγ. Αυγουστίνο να λέει : 

"Θα είχα μέσα στη σκέψη μου απονείμει τα πρωτεία στον Επίκουρο, αν δεν επίστευα στην επιβίωση της ψυχής και στην ανταμοιβή των πράξεών μας, πίστη την οποία αρνήθηκε ο Επίκουρος" (Confessiones VI, 16).

Το ύψιστο αγαθό για τον Επικουρισμό είναι η ψυχική γαλήνη ( ο δαμασμός του πόνου, η αταραξία, η αλυπία) και η ηδονή σαν βιολογική και σαν πνευματική λειτουργία. 

"Την ηδονήν αρχήν και τέλος λέγομεν είναι του μακαρίως ζην. Ταύτην γαρ αγαθόν πρώτον και γυγγενικόν έγνωμεν...Συμπεφύκασι γαρ αι αρεταί τω ζην ηδέως και το ζη ηδέως τούτων εστίν αχώριστον" 
(Διογ. Λαέρ. Χ 129-131).

Κόσμοι υπάρχουν άπειροι όμοιοι με το δικό μας κόσμο και ανόμοιοι. 
Τον κόσμο πρέπει να τον μελετάμε ξεκινώντας από τις αισθήσεις  που είναι πάντα σωστές. 
Αν κάνουμε λάθη, για αυτό φταίει η κρίση μας. 
Ο κόσμος αποτελείται από κενό και ύλη. 
Η ύλη έχει ατομική σύσταση ( ο Επίκουρος είναι οπαδός της ατομικής θεωρίας του Δημόκριτου). 
Η ψυχή έχει υλική σύσταση όπως και το σώμα απο οποίο δεν μπορεί να υπάρχει ανεξάρτητη και μετά το θάνατο διαλύεται και αναισθητεί.

Ο Επίκουρος δέχεται την ύπαρξη των θεών αλλά όχι με την μυθική και ανθρωπόμορφη έννοια που υπάρχει στο μυαλό των πολλών και που σχηματίσθηκε από ονειροφαντασίες :

"Επίκουρος δε, εκ των κατά τους ύπνους φαντασιών οίεται τους ανθρώπους έννοιαν εσπακέναι θεού μεγάλην γαρ ειδώλων, φησί και ανθρωπόμορφων κατά τους ύπνους προσπιπτόντων υπέλαβον και ταις αληθείαις υπάρχειν τινάς τοιούτους θεούς ανθρωπομόρφους" 
(Σέξτ. Εμπειρ. προς δόγμ. ΙΙΙ 25, Επίκ. 353).

Μόνο με το λογικό μπορούμε να ξεκαθαρίσουμε τη φύση του θεού, γιατί οι θεοί είναι  "λόγω θεωρητοί".

"Οι θεοί υπάρχουν γιατί έχουμε για αυτούς μια γνώση ολοφάνερη. Δεν είναι όμως τέτοιοι που τα πλήθη τους φαντάζονται. Ασεβής δεν είναι αυτός που απορρίπτει τους θεούς του πλήθους, αλλά εκείνος που αποδίδει σ΄αυτούς ιδιότητες που τους προσάπτει το πλήθος. Γιατί οι γνώμες του πληθους δεν στηρίζονται πάνω σε γνήσιες και σωστές έννοιες, αλλά πάνω σε ψεύτικες φαντασιώσεις.
Από αυτό προέρχεται η πίστη πως οι θεοί τιμωρούν τους κακούς με τα μεγαλύτερα κακά και πως ανταμοίβουν τους καλούς με τα μεγαλύτερα αγαθά.
Ο όχλος επειδή είναι προκατειλημμένος για την ιδέα περί αρετής που έχει σχηματίσει στο μυαλό του, δεν δέχεται παρά τους θεούς που ανταποκρίνονται σε αυτή και θεωρεί ψεύτικους αυτούς που διαφέρουν"
( Διογ. Λαερ. Χ, 123-124).

Ο Επίκουρος δέχεται ακόμα πως ο κόσμος δεν δημιουργήθηκε από τους θεούς και ούτε οι θεοί προνοούν για την εύρυθμη κίνηση και πορεία του.

Ο κόσμος γεννήθηκε από την τυχαία συνάντηση των ατόμων της ύλης που είναι άπειρη και δεν υπάρχει ούτε πρόνοια, ούτε πεπρωμένο σχεδιασμένο από τα πριν για την τύχη αυτού του κόσμου που γεννιέται, φθείρεται και μεταστοιχειώνεται.

Οι θεοί είναι τελείως υπερβατικοί και αμέτοχοι στα  "ανθρώπεια" που ρυθμίζονται από τους αιώνιους κοσμικούς νόμους. 

Ζούν σε μια μακαριότητα στα  "μετακόσμια" (χώροι ανάμεσα στους κόσμους) που είναι τόποι γαλήνης, ευτυχίας απρονοησίας και ειρήνης.

Οι αθάνατοι θεοί αποτελούνται από  "αιθέρια ουσία" από απείρως μικρά άτομα ύλης, που μόλις ο ανθρώπινος νους μπορεί να αντιληφθεί.
 (Lucretius II, 148-651).

Αν κατοικούσαν μέσα σ΄αυτό το φθαρτό και συνεχώς μεταμορφούμενο κόσμο θα κινδύνευαν κι αυτοί μαζί του, για αυτό σαν αθάνατοι, βρίσκονται και σε ένα περιβάλλον αιώνιο και υπερχρονικό, έξω και ανάμεσα στους κόσμους, τα μετακόσμια (intermundia).

Τα μετακόσμια που χρησιμεύουν σαν κατοικία των θεών, επιτρέπουν και τη δημιουργία καινούργιων κόσμων.

Συνακόλουθα και οι προσευχές των ανθρώπων προς τους θεούς ή οι πονηρές δωροδοκίες είναι καθαρή ανοησία.

 Γιατί αν ο θεός αποφάσιζε να ακούσει τις προσευχές των ανθρώπων, θάταν όλοι προ πολλού χαμένοι, αφού ζητούν διαρκώς πολλά πράγματα που είναι βλαβερά για τους ομοίους τους.

Συχνά όμως η προσευχή είναι και μια εκδήλωση τεμπελιάς και είναι ανώφελο να ζητά κανείς από το θεό αυτά που μπορεί να αποκτήσει μόνος του.

Ο Επικουρισμός συμφωνεί με τον Στωικισμό, στο ότι και οι δύο διδάσκουν πως  "το ομοφώνως τη φύσει ζην" οδηγεί τον άνθρωπο στην ευτυχία δια μέσου της αρετής.

 Κι ακόμα, απορρίπτουν κι οι δυό την προσωπική αθανασία.

Στους πρώτους χριστιανικούς χρόνους, τόσο οι Στωικοί φιλόσοφοι (Επίκτητος, Μ.Αυρήλιος,κ.α.) όσο και οι Επικούρειοι (Κέλσος, κ.α.) άσκησαν δριμύτατη κρητική κατά της δογματικής φιλοσοφίας του χριστιανισμού, με ορνητήριο τις εξελιγμένες ελληνικές φιλοσοφικές θέσεις για τον θεό, τον κόσμο, την ψυχή,κλπ...

[Συχεζίζεται...]

ΙΕΡΑ ΕΛΛΑΣ





Παρασκευή 5 Φεβρουαρίου 2016

Το ατσάλι των αρχαίων Σπαρτιατών πολεμιστών



₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪ ЭЄ ₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪

-)(- Το ατσάλι των αρχαίων Σπαρτιατών πολεμιστών.

Το έτος 1961 ο Αμερικανός πυρηνικός φυσικός και καθηγητής μεταλλουργίας δρ. Λάιλ Μπόρστ επισκέφθηκε την Σπάρτη επηρεασμένος από την ανδρεία των αρχαίων Σπαρτιατών αλλά και για να μελετήσει τα όπλα που χρησιμοποιούσε αυτός ο πολεμικός λαός της αρχαίας Ελλάδος.

Ζήτησε λοιπόν από τους εκεί αρχαιολόγους να δει δείγματα οβολών από το Ηραίον ( ναό – θησαυροφυλάκιο της αρχαίας Σπάρτης) του 670 π.χ και αφού τα ανέλυσε απεφάνθη πως οι Σπαρτιάτες δεν είχαν απλώς σίδερο αλλά ατσάλι!!!

Δηλαδή ένα κράμα σιδήρου και άνθρακα με περιεκτικότητα σε άνθρακα μεταξύ 0,2 και 0,8%.

Κατά την δήλωση του στους New York Times, αυτό ισοδυναμούσε με την κατοχή ατομικής βόμβας για τα μέτρα της εποχής.

Αυτό εξηγεί επιστημονικά, πέρα από την αποδεδειγμένη ανδρεία που υπέδειξαν ο Λεωνίδας και οι 300 Σπαρτιάτες του στη μάχη των Θερμοπυλών, το πώς 300 άνδρες αποδεκάτισαν έναν στρατό Περσών,
Μήδων και Σακών που αριθμούσαν τις 50.000 πάνοπλων αδρών, συμπεριλαμβανομένων και των πλέων επίλεκτων
ταγμάτων των Περσών των αθανάτων, πριν πέσουν όλοι από τα βέλη των τοξοτών μετά απ΄ την προδοσία του Εφιάλτη.

Για άλλη μία φορά αποδεικνύεται (και μέσα από την επίσημη επιστήμη) το πόσο προηγμένη τεχνολογία διέθεταν οι αρχαίοι Έλληνες.

Φανταστείτε τώρα με πόση ευκολία μπορούσαν τα ατσάλινα ξίφη των Σπαρτιατών να διαπεράσουν τις χάλκινες και σιδερένιες πανοπλίες των Περσών
και ακόμα πόσο φόβο θα προκάλεσε στους Πέρσες το γεγονός πως στα δικά τους ξίφη οι Σπαρτιάτικές πανοπλίες έμεναν ανεπηρέαστες

Η ιστορία δέχεται ότι οι Χετταίοι γνώριζαν και χρησιμοποιούσαν το ατσάλι ήδη από το 2.000 π.Χ, όμως οι Έλληνες (οι Χετταίοι είναι καθαρά Ελληνικό φύλο) δεν ήρθαν ποτέ σε επαφή μαζί τους πέραν του 3ου αιώνα π.Χ.

Η μάχη των Θερμοπυλών έγινε το 480 π.Χ και μόλις το 1961 έγινε γνωστό ότι έστω τον 5ο αιώνα οι Σπαρτιάτες ( και φυσικά οι υπόλοιποι Έλληνες) γνώριζαν και χρησιμοποιούσαν στον οπλισμό τους το ατσάλι.

Αυτό φυσικά δεν είναι κάτι τρομερό μπροστά στα τόσα άλλα που εσκεμμένα παραχάραξε το κατεστημένο για να δικαιολογήσει την ιστορική ανυπαρξία άλλων λαών.

Άραγε πόσους αιώνες αχαλίνωτα παραχαραγμένης ιστορίας πρέπει να διαγράψουμε από τα βιβλία μας για να μάθουμε ποιοι πραγματικά είμαστε?

₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪ ЭЄ ₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪₪

Τρίτη 2 Φεβρουαρίου 2016

Ο ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΣΜΟΣ


ΙΣΤΟΡΙΚΑ Ο ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΣΜΟΣ
ἐμφανίζεται στὴν Δυτικὴ Εὐρώπη σὰν πολιτικὸ προϊὸν
τῶν «ἀστικῶν» ἐπαναστάσεων
στὴν Ἀγγλία καὶ τὴ Γαλλία καὶ ὁλοκληρώνεται σὰν σύστημα
ἀναπτύσσοντας θεσμοὺς καὶ τύπους ποὺ ἴσχυαν
ἤδη στὰ φεουδαρχικὰ μεσαιωνικὰ καθεστῶτα (Παρλαμέντα).

Ὅταν οἱ δύο αὐτὲς χῶρες ἔγιναν παγκόσμιες
ἰμπεριαλιστικὲς δυνάμεις, «ἐξήγαγαν» τὸν Παρλαμενταρισμὸ
μέσῳ τῶν τοπικῶν ὀργάνων τους στὶς χῶρες ποὺ ἤλεγχαν,
μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ τὸ ἄθλιο Νεοελληνικὸ κράτος,
ποὺ συγκροτήθηκε κάτω ἀπὸ καθεστὼς Προστασίας
μετὰ τὴν Ἐπανάσταση τοῦ Εἰκοσιένα.

Κύρια ἰδεολογικὴ βάση τοῦ Κοινοβουλευτισμοῦ
εἶναι ἡ ἀρχὴ τῆς ἰσότητας (égalité). Οἱ πολίτες τοῦ κοινοβουλευτικοῦ
καθεστῶτος ἔχουν ψῆφο τῆς ἴδιας ἀξίας.

Ἡ ψῆφος τοῦ βλακὸς ἔχει τὸ ἴδιο βάρος μὲ τὴν ψῆφο τοῦ σοφοῦ,
ἡ ψῆφος τοῦ ἀπατεῶνα μετρᾷ τὸ ἴδιο μὲ τὴν ψῆφο τοῦ ἔντιμου,
ἡ ψῆφος τοῦ προδότη ἢ τοῦ διεφθαρμένου δὲν ἔχει καμμιὰ
διαφορὰ ἀπὸ τὴν ψῆφο τοῦ ἁγνοῦ ἀνθρώπου κ.ο.κ.

Στὸν Κοινοβουλευτισμὸ ἡ ἔννοια τῆς ποιότητας
εἶναι ἀπαράδεκτη καὶ «ἀντιδημοκρατική», οἱ ἄνθρωποι
ἰσοπεδώνονται ἀπὸ κάποιον δογματικὸ ὁδοστρωτῆρα,
κυριαρχεῖ ἡ ἔννοια τῆς ποσότητας, τοῦ ἀριθμοῦ, τῆς πλειοψηφίας.

Οἱ ἐκλεγόμενοι, ἀντιπρόσωποι ἢ κόμματα,
στὴν πραγματικότητα δὲν ἀντιπροσωπεύουν τίποτα
ἄλλο ἀπὸ ἕναν ἀριθμό, ἕνα ἄθροισμα ψήφων ποιοτικὰ καὶ ἠθικὰ
ἄχροων, οὐδέτερων,ἀδιάφορων.

Αὐτὰ τὰ «ἀθροίσματα- βουλευτές» ἢ τὰ «ἀθροίσματα-κόμματα» δὲν ἔχουν
ἐπίσης ποιοτικὴἢ ἠθικὴ διαβάθμιση, εἶναι ἰσοπεδωμένα
σὰν τὶς ψήφους, ποὺ τὰ ἀνέδειξαν.

Δὲν χαρακτηρίζονται ἀπὸ τίποτε, ἔξω ἀπὸ τὴν
ἱκανότητα νὰ συγκεντρώνουν μεγαλύτερο ἀριθμὸ
ψήφων ἀπὸ τὸν ἀριθμὸ ψήφων ποὺ παίρνουν οἱ μὴ ἐκλεγόμενοι,
καὶ δὲν χρειάζεται καμμία ἀποδεδειγμένη προσφορά, ἀξία
ἢ ἄλλο γνώρισμα, ποὺ νὰ τοὺς καθιστᾷ ἄξιους νὰ κυβερνοῦν
ἐκείνους ποὺ τοὺς ἐκλέγουν.

Πρακτικὰ ἡ ἀπόρριψη τῆς ἀρχῆς τῆς ποιότητας καὶ ἡ ἀντικατάστασή
της ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς ποσότητας ὁδηγεῖ στὴν ἐκλογὴ καὶ παρουσία
στὸ Παρλαμέντο καὶ στὴν ἐξουσία ἀτόμων,
ποὺ συνήθως δὲν ἔχουν προσφέρει τίποτε στὸ Ἔθνος
τους σὲ κανέναν τομέα – παρασιτικῶν δημοκόπων ψηφοσυλλεκτῶν,
τῶν λεγομένων «ἐπαγγελματιῶν πολιτικῶν».

Ἡ δεύτερη ἰδεολογικὴ ἀρχὴ τοῦ Κοινοβουλευτισμοῦ
εἶναι ἡ ἀντιπροσωπευτικότητα, ἡ ὑποτιθέμενη
δηλαδὴ ἔκφραση τῆς πολιτικῆς θελήσεως τοῦ πολίτη- ψηφοφόρου
ὄχι ἄμεσα, ἀλλὰ μέσῳ ἑνὸς ἄλλου προσώπου ἢ ὁμάδας,
τοῦ βουλευτῆ ἢ τοῦ κόμματος.

Οἱ ὑποτιθέμενοι ἐντολοδόχοι λαμβάνουν πολιτικὴ πληρεξουσιότητα
ἀπὸ τὸν πολίτη, ποὺ τοὺς ψηφίζει, γιὰ τὴν ἀντιμετώπιση
θεμάτων ἐκκρεμούντων ἢ μελλόντων νὰ ἀνακύψουν
καὶ γιὰ χρονικὸ διάστημα ἐτῶν,
ἁπλῶς διότι ὁ πολίτης ψηφίζει δῆθεν τὸ πρόγραμμά τους καὶ ὄχι
τοὺς ἴδιους – πρόγραμμα ποὺ εἶναι ἀδύνατον νὰ προβλέπῃ
καὶ νὰ καλύπτῃ ὅλα ἐκεῖνα τὰ θέματα,γιὰ τὰ
ὁποῖα «ἔχει πληρεξουσιότητα» νὰ ἀποφασίσῃ
ὁ ἐκλεγόμενος γιὰ λογαριασμὸ τοῦ ἐκλέγοντος.

Καὶ οἱ ἀντιπρόσωποι, τοὺς ὁποίους «ἐκλέγει» ὁ πολίτης,
εἶναι ἤδη ἐκλεγμένοι ἐκ τῶν προτέρων ἀπὸ τὸ Κατεστημένο,
ἁπλῶς ὁ ψηφοφόρος καλεῖται νὰ ἐγκρίνῃ ἐκείνους,
ποὺ ἔχουν ἤδη ἐγκριθῆ καὶ μπῆ στοὺς συνδυασμούς.

Πρακτικὸ ἀποτέλεσμα τῆς ἀρχῆς τῆς ἀντιπροσωπευτικότητας
εἶναι ἡ ἀσυδοσία καὶ ἡ ἀποδέσμευση τῶν ἀντιπροσώπων
ἀπὸ τοὺς ἀντιπροσωπευόμενους, ἡ ἀδυναμία
ἀσκήσεως τῆς Ἀρχῆς ἐκ μέρους τοῦ δήμου,
μ’ ἄλλα λόγια ἡ κατάργηση τῆς ἴδιας τῆς οὐσίας τῆς Δημοκρατίας.

Ἡ τρίτη καὶ πιὸ χαρακτηριστικὴ ἀρχὴ τοῦ Κοινοβουλευτισμοῦ
εἶναι ὁ «πλουραλισμός», ἡ ὕπαρξη δηλαδὴ περισσοτέρων
τοῦ ἑνὸς κομμάτων μέσα στὰ πλαίσια τοῦ καθεστῶτος.

Διάφοροι ἀπολογητὲς τοῦ Κοινοβουλευτισμοῦ,
στρατευμένοι στὴν κοινοβουλευτικὴ σκοπιμότητα, βρίσκουν
στὸν «πλουραλισμό» τὴν ἀσφαλέστερη ἐγγύηση τῆς Δημοκρατίας,
διότι τάχα τὸ ἕνα κόμμα
εξουδωτερωνει τὸ ἄλλο καὶ ἔτσι τὸ κοινοβουλευτικὸ
σύστημα λειτουργεῖ σὰν ἕνα «σύστημα ἀντιβάρων », ἐξασφαλίζοντας
τὴν ἰσορροπία του.

Ἀλλὰ ἡ «ἰσορροπία» ἑνὸς συγκεκριμένου συστήματος
δὲν ἐνδιαφέρει παρὰ μόνον ἐκείνους ποὺ τὸ ἀποτελοῦν
κι ὄχι τὸν δῆμο,
καὶ ἡ ἀλληλοεξουδετέρωση τῶν κομμάτων πρακτικὰ
μεταφράζεται σὲ συναλλαγὴ καὶ διαφθορὰ
ἢ σὲ ἀνυπαρξία ἀρχῆς καὶ ἡγεσίας.

Ὁ ἀνομολόγητος σκοπὸς τοῦ πλουραλισμοῦ
δὲν εἶναι ἡ ἐπίτευξη δημοκρατικότητας ἀλλὰ
ἡ διάσπαση τοῦ συνόλου,
ὁ κατατεμαχισμὸς τῶν ἐθνῶν σὲ ἀλληλοτρωγόμενα
κομμάτια (κόμματα),
ἡ ὑπονόμευση καὶ κατάργηση τῆς ἐθνικῆς ἑνότητας
καὶ τῆς ἐθνικῆς ὁμοψυχίας.

Ὅπως συνέβη καὶ μὲ ἄλλα πολιτικοκοινωνικὰ
προϊόντα τοῦ ἀστικοῦ Διεθνισμοῦ –π.χ. τὶς «κοινωνικὲς τάξεις» ἢ
τὴ «διάκριση τῶν ἐξουσιῶν» ἢ τὸν συνδικαλισμό–,
ὁ βαθύτερος σκοπός, ποὺ ὑπηρετεῖ ὁ πλουραλισμός,
εἶναι ἡ ἀποδυνάμωση καὶ ἐξαφάνιση τῶν ἐθνῶν,
ἡ ἀποσύνθεση τῆς γενικῆς θελήσεως καὶ ἡ ὑποταγήτους
στὴ Διεθνῆ Ἐξουσία.

Ὁ νεώτερος Ἑλληνισμός, ποὺ γνώρισε
ἐπανειλημμένα καὶ πλήρωσε ἀκριβὰ
τὸν πλουραλισμὸ τοῦ Παρλαμενταρισμοῦ,
ἀλληλοτρωγόμενος καὶ ἀλληλοσφαζόμενος ὕστερα
ἀπὸ ὑποδαύλιση τῶν κομμάτων,
ἢ ἀλληλοσυγκρουόμενος σὲ ἀνόητες κομματικὲς διαμάχες
καὶ ἀλληλοεξουδετερωνόμενος, ὥστε
νὰ μὴν μπορῇ νὰ ἐπιδιώξῃ ἐθνικοὺς στόχους,
πρέπει νὰ ἀντιλαμβάνεται τί σημαίνουν
στὴν πραγματικότητα αὐτὰ τὰ λόγια περὶ «συστήματος ἀντιβάρων».

Ἡ ἀρχὴ τοῦ «πλουραλισμοῦ» δὲν εἶναι
τίποτε ἄλλο ἀπὸ μία «ἔκδοση» τῆς γνωστῆς τακτικῆς
τοῦ «διαίρει καὶ βασίλευε» τῶν ἐξουσιαστῶν τοῦ Κόσμου.

Δευτέρα 1 Φεβρουαρίου 2016

ЭЄ Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ. Μέρος 4


Στωικισμός.

Ο Στωικισμός ξεκινάει από τον Ζίνωνα τον Κιτιέα που γύρω στα 294 π.χ. ιδρύει την δική του Σχολή και σταματάει γύρω στα 500 μ.χ. με το κλείσιμο όλων των φιλοσοφικών σχολών της ελληνικής και ρωμαϊκής επικράτειας ( η αρχή έγινε το 529 όταν ο Ιουστινιανός έκλεισε την Ακαδημία των Αθηνών).


Ο Στωικισμός παρουσιάζει μια ενότητα ιδεών και συνέπεια αρχών και στις τρείς περιόδους του :

α). Αρχαία (Ζήνων, Κλεάνθης, Χρύσιππος)

β). Μέση (Διογένης, Αντίπατρος, Παναίτιος, Ποσειδώνιος)

γ). Νεώτερη (Σενέκας, Μουσώνιος, Ρούφος, Επίκτητος, Μάρκος Αυρήλιος).

Το μέγιστο ηθικό  αγαθό για τον Στωικισμό είναι η αρετή σαν  αταραξία, η  υποταγή στο πεπρωμένο ( "μένε και κράτει").

Η αρετή και η συνακόλουθη ευδαιμονία στηρίζεται στη γνώση της φύσης και στην εναρμόνιση με αυτή ("το κατ΄αρετήν ζήν, ταυτό του κατά φύσιν ζήν").

Οι βασικές θέσεις του στωικισμού σχετικά με τον κόσμο και το θεό, είναι συνοπτικά οι ακόλουθες:

Ο κόσμος αποτελείται από δύο άφθαρτες αρχές, τη μια παθητική (πάσχον) που είναι η ύλη και την άλλη ενεργητική (το ποιούν, ο λόγος) που δρά πάνω στην ύλη και είναι ο Θεός.

Ο κόσμος όλος βρίσκεται σε ένα άπειρο κενό, δηλώνεται με τη λέξη  "Πάν".

Ο κόσμος περιλαμβάνει τον ουρανό και τη γή, τους ανθρώπους και τον θεό.

Ο κόσμος είναι ζωντανός, λογικός, έμψυχος κι όχι μόνο κάτι θεϊκό, αλλά ο ίδιος ο Θεός.

Με τη γνώση ο άνθρωπος έρχεται σε αρμονία με τον κόσμο και με την σοφία φτάνει στην συγκατάθεση (και ανοχή) προς τον κόσμο, που σημαίνει  παραδοχή και υποταγή στην ειμαρμένη και τον Θεό.

Έτσι πετυχαίνει την ενσυνείδητη ένταξή του στο  "Παν" τη συνένωσή του με όλα τα όντα και την ταύτισή του με τον Θεό.

Η Ειμαρμένη είναι η φυσική και θεϊκή μαζί οργανωτική δύναμη του κόσμου, ο Λόγος και η νομοτέλεια του Παντός.

Ο Ζήνων δέχεται πως "ο φυσικός νόμος" είναι θεϊκός και η Ειμαρμένη είναι η δύναμη που διατηρείται κυβερνώντας και περιλαμβάνοντας τα εναντία...Ανελίσσεται μέσα στο χρόνο και αποτελεί μια κίνηση αιώνια, συνεχή και κανονισμένη...Είναι ο λόγος του κόσμου ή ο νόμος όλων των πραγμάτων του κόσμου, είναι η θεία πρόνοια". (Ciceron, De natura deorum I, 14 - Stobee, Eclo. I. 515).

O θεός, είναι μια  "κοινή έννοια ή έμφυτος πρόληψις" δηλαδή μια φυσική γνώμη που σχηματίζει το κάθε παιδί, όταν έρθει με τις αισθήσεις του σ΄επαφή με τον κόσμο.

Ο Κλεάνθης διακρίνει τέσσερεις βασικούς λόγους που σπρώχνουν τον άνθρωπο στην ιδέα του Θεού.

α). Η πρόγνωση του μέλλοντος. Για να είναι δυνατή η μαντεία σημαίνει πως οι Θεοί μας αποκαλύπτουν ένα μέρος από τις προθέσεις τους.

β). Τα αγαθά που μας δείνει η γή.

γ). Τα δεινά που προκαλούν τα μετεωρολογικά φαινόμενα και οι θεομηνίες.

δ). Η τάξη του κόσμου και η κίνηση των ουρανίων σωμάτων που μαρτυρεί σοφό σχέδιο.

Ο Κλεάνθης, στον ύμνο του στο Δία, προσφωνεί τον θεό  "πολυώνυμο" και πραγματικά οι Στωικοί του δίνουν ένα πλήθος ονοματικούς προσδιορισμούς, γιατί ο θεός εισδύει παντού και παίρνει τα χαρακτηριστικά του κάθε υλικού σχεδίου με το οποίο έρχεται σε επαφή.

Έτσι ο θεός έιναι :

 "ταυτός με τον  κόσμον", "όμοιος του αιθέρος", "όμοιος του Ηλίου", "πυρ τεχνικόν", "ζων λογικόν τέλειον,  νοερόν",  ¨γνήσιον σώμα", "πνοή ή νοερόν πνεύμα" "Λόγος", "δημιουργός και ταξιθέτης του σύμπαντος", "Ειμαρμένη", "υψίστη ανάγκη", κλπ.

Τέλος οι Στωικοί αρνούνται την προσωπική αθανασία.

ΙΕΡΑ ΕΛΛΑΣ