Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 2019

Οι Ζωδιακοί Αστερισμοί του Φθινοπώρου
Ό,τι κι αν λένε οι αστρολόγοι, αυτή την περίοδο ο Ήλιος βρίσκεται στην Παρθένο και θα παραμείνει εκεί επί 45 μέρες. Στα τέλη Οκτωβρίου θα μετακινηθεί στον Ζυγό για 23 ημέρες ενώ στις 23 Νοεμβρίου θα μετακινηθεί στον Σκορπιό όπου θα παραμείνει επί 7 συνολικά ημέρες. Είναι ευκαιρία, λοιπόν, να παραθέσουμε εδώ τις ιστορίες των αστερισμών που συνδέουν τους τρεις αυτούς ζωδιακούς αστερισμούς του Φθινοπώρου μεταξύ τους.
Από τα βάθη της αρχαιότητας τα άστρα της Παρθένου συμβόλιζαν μια νεαρή γυναίκα που κρατούσε στα χέρια της ένα στάχυ. Γι’ αυτό πολλοί στην αρχαία Ελλάδα θεωρούσαν ότι ο αστερισμός αντιπροσώπευε την Περσεφόνη, την κόρη της Δήμητρας. Ο Ησίοδος και ο Άρατος, όμως, μας περιγράφουν μιαν άλλη ιστορία αφού θεωρούσαν ότι ο αστερισμός αυτός απεικονίζει την Αστραία ή Δίκη, την θεά της δικαιοσύνης. Σύμφωνα με τον Ησίοδο και τον Άρατο η Αστραία, μία από τις θεότητες που ονομάζονταν Ώρες, ήταν θυγατέρα της Θέμιδας και του Δία, και αδελφή της Αιδούς, της Ευνομίας και της Ειρήνης. Σύμβολα της ήταν η ζυγαριά, ο φοίνικας και το στάχυ, τα οποία κράταγε στα χέρια της.
Πριν αρχίσουν οι αδικίες και οι πόλεμοι, στη διάρκεια της Εποχής του Χρυσού Αιώνα, η Δίκη ζούσε με τις αδελφές της, και τους άλλους θεούς, ευτυχισμένη πάνω στη Γη. Η Γη δώριζε απλόχερα τους καρπούς της, και δεν υπήρχε ανάγκη από νόμους, γιατί οι άνθρωποι ήσαν από την φύση τους τίμιοι και δίκαιοι. Πανέμορφα πλάσματα, όπως ο φτερωτός Πήγασος, περιπλανιόνταν και έπαιζαν ελεύθερα. Όταν ήλθε η Αργυρή Εποχή ο Δίας δημιούργησε τις εποχές του έτους. Οι άνθρωποι άρχισαν να ζουν σε σπίτια που έφτιαχναν μόνοι τους, καλλιεργώντας τη Γη ανάλογα με τις εποχές που «διάβαζαν» στα άστρα.
Όταν ήλθε η Χάλκινη Εποχή, επινοήθηκαν τα όπλα και για πρώτη φορά μια σκιά έπεσε πάνω στον κόσμο. Όταν όμως έφτασε ο Αιώνας του Σιδήρου και στη Γη κατέβηκε το έγκλημα και μαζί το μίσος, ο πόλεμος, η αδικία και η βία, πρώτη η Αιδώς εγκατέλειψε την Γη με τελευταία απ’ όλους τους θεούς την Αστραία που έκτοτε κατοικεί ψηλά στον ουρανό στον αστερισμό της Παρθένου δίπλα ακριβώς στον αστερισμό του Ζυγού που παραμένει ακόμη και σήμερα το σύμβολο της δικαιοσύνης.
Λένε ότι αυτοί που έδωσαν στον Ζυγό αυτόνομη ύπαρξη και τον διαχώρισαν από την Παρθένο ήταν οι Ρωμαίοι που τον ταύτιζαν με τον Ζυγό της δικαιοσύνης του Ιούλιου Καίσαρα και τον πρόσθεσαν στους μέχρι τότε ένδεκα ζωδιακούς αστερισμούς. Τον Σεπτέμβριο του 43 π.Χ. εμφανίστηκε στον αστερισμό αυτό ένας κομήτης που συνδέθηκε από τον Αύγουστο Καίσαρα με την δολοφονία του Ιούλιου Καίσαρα. Ο ίδιος εκείνος κομήτης επέστρεψε έκτοτε τα έτη 531, 1106, 1680 και αναμένεται και πάλι το 2255.
Παρ’ όλα αυτά, όμως, ο αστερισμός ήταν γνωστός από την βαθιά αρχαιότητα αφού ακόμη και πριν από 4.000 χρόνια οι Βαβυλώνιοι είχαν συνδέσει τον αστερισμό με την κρίση «ζώντων και θανόντων», όπως άλλωστε και οι Αιγύπτιοι που έβλεπαν στην περιοχή αυτή του ουρανού την «ζυγαριά της Μαάτ» (δικαιοσύνη) η οποία ζύγιζε μετά θάνατον τις καρδιές των ανθρώπων. Οι Σουμέριοι αποκαλούσαν τον Ζυγό «Ζιμπά Αννά» που σημαίνει «ζυγαριά των ουρανών». Ακόμη και στην χριστιανική εικονογραφία ο Αρχάγγελος Μιχαήλ κρατάει στα χέρια του την «ζυγαριά της κρίσης», ενώ στο Θιβέτ ο Ζυγός χρησίμευε για να ζυγίζει τις καλές και τις κακές πράξεις των ανθρώπων. Σ’ ένα ελληνικό βάζο μάλιστα εικονίζεται ο Ερμής να ζυγίζει τις καρδιές του Αχιλλέα και του Πάτροκλου.
Κάποια άλλη περίοδο πάντως ο Ζυγός αποτελούσε μέρος της Παρθένου, ενώ ακόμη παλαιότερα σχημάτιζε τις δαγκάνες του Σκορπιού. Το γεγονός αυτό είναι εμφανές κι από τις ονομασίες των δύο κύριων άστρων του αστερισμού το άλφα και το βήτα που ήσαν γνωστά στους αρχαίους ως «χηλαί» (δαγκάνες του Σκορπιού), ενώ τα αραβικά τους ονόματα είναι «Ζουμπενελγκενούμπι» και «Ζουμπενελσαμάλι» που σημαίνουν «νότια δαγκάνα» και «βόρεια δαγκάνα» του Σκορπιού. Αυτό αναφέρεται επίσης και από τον Άρατο, τον Ερατοσθένη και τον Ίππαρχο.
Υπάρχει επίσης κι ένας Αττικός μύθος συνδέει την Παρθένο με το κρασί. Σύμφωνα με τον μύθο αυτό ο αστερισμός της Παρθένου αντιπροσωπεύει την Ηριγόνη, την κόρη του Ικάριου που πρώτος υποδέχτηκε τον Διόνυσο στην Αττική και από τον οποίο έμαθε την τέχνη να φτιάχνει το κρασί. Στον τόπο που έγινε η συνάντηση εκείνη, φυτεύτηκε το πρώτο αμπέλι και ονομάστηκε από τότε Διόνυσος. Όταν ο Ικάριος προσέφερε το νέο αυτό ποτό στους απλοϊκούς βοσκούς της περιοχής, αυτοί μέθυσαν από το πολύ κρασί που ήπιαν και νόμισαν ότι ο Ικάριος πήγε να τους φαρμακώσει. Γι’ αυτό έπεσαν πάνω του και τον έκαναν κομμάτια. Μόνο όταν ξεμέθυσαν κατάλαβαν το λάθος τους και τον έθαψαν με τιμές κάτω από ένα τεράστιο πεύκο που ο κορμός του έσταζε από τότε ρετσίνα.
Στο πεύκο αυτό οδηγήθηκε η Ηριγόνη από την πιστή σκύλα του Ικάριου και από το κλαψούρισμά της κατάλαβε ότι ο πατέρας της ήταν θαμμένος εκεί. Τότε με τη ζώνη της κρεμάστηκε κι αυτή από το ίδιο πεύκο. Ο Δίας αποφάσισε τότε να μετατρέψει τα πρόσωπα του μύθου σε αστερισμούς, βάζοντας τον Ικάριο στον αστερισμό του Βοώτη, την Ηριγόνη στον αστερισμό της Παρθένου και την σκύλα στον αστερισμό του Μεγάλου Κυνός.